Voor hoeveel extra beweging zorgt de buurtsportcoach?

Het doel van bijna alle beweegprojecten en interventies is mensen in beweging krijgen. Voor het meten van succes is een grafiek van het aantal deelnemers achteraf meestal snel gemaakt. Maar de vraag hoeveel minuten de deelnemers uiteindelijk door de activiteit extra bewegen blijkt lastiger te beantwoorden. Zonde, want juist die informatie zegt iets over de impact van de buurtsportcoach en kan goed gebruikt worden voor bijsturing. Daarom is het Buurtsportcoach Kompas aangesloten bij het project Beter bewegen en beter meten in de openbare ruimte.

Samen met de HAN University of Applied Sciences (HAN) en buurtsportcoaches in Den Helder en Haarlemmermeer werken ze aan een manier om additionele beweegminuten simpel in kaart te brengen. Dankzij een KIEM-subsidie is het project nu van start.

Ontstaan van de projectgroep

Het project Beter bewegen en beter meten in de openbare ruimte stoelt op een samenwerking die al even voor de aanvraag van de KIEM-subsidie is ontstaan. Jelle Schoemaker, als onderzoeker verbonden aan de HAN, werkt al enkele jaren aan het ontwikkelen van meetinstrumenten om de maatschappelijke waarde van sport beter voor het voetlicht te brengen. Jelle: “Wij willen meer kunnen zeggen over het volume van beweegminuten die deelnemers samen bereiken. Dus vaststellen hoeveel extra beweegminuten er door een project of een interventie zijn veroorzaakt.” Niet gek dus dat Jelle in januari 2021 in contact kwam met Niels van Weert van Clever Sports. Niels is betrokken bij de ontwikkeling van het Buurtsportcoach Kompas, de monitoringstool voor gemeenten, werkgevers en buurtsportcoaches. “Het project geeft duidelijkheid over hoe de buurtsportcoach eenvoudig extra beweegminuten in kaart kan brengen. Aan het einde van het project willen wij dit vervolgens in kompas integreren, zodat het uiteindelijke vastleggen ook eenvoudiger wordt”, aldus Niels van Weert.

Kiem-subsidie

De mogelijkheid tot samenwerking werd al onderzocht maar toen in oktober 2021 de KIEM-subsidie beschikbaar kwam was de samenwerking officieel beklonken. Om het projectteam helemaal compleet te maken sloten, onder begeleiding van Erik Puyt van Team Sportservice, de gemeenten Den Helder en Haarlemmermeer aan met buurtsportcoaches.

Extra beweegminuten gerealiseerd door 6.000 buurtsportcoaches

Additionele beweegminuten zijn de minuten die een deelnemer extra beweegt door de activiteit. “Je gaat dan vragen: hoeveel minuten beweeg je nu en hoeveel minuten zou je bewegen als je niet zou deelnemen aan deze activiteit”, legt Jelle uit. De term op zich is niet nieuw. Niels vult aan: “De HAN heeft ervaring met het in kaart brengen van additionele beweegminuten bij groot eendaagse sportevenementen. De kracht van de buurtsportcoach is dat ze lokaal mensen dagelijks in beweging brengen en het er bij elkaar ruim zesduizend zijn. Dus op het moment dat je zo’n instrument van de HAN integreert in een tool die dagelijks gebruikt wordt, dan verzamel je echt veel gegevens over de inzet van de buurtsportcoach en de impact die hij heeft op meer bewegen.”

Echt aansluiten bij de praktijk

Het meetinstrument wordt toegepast aan de hand van drie interventies op acht plekken. Jelle: “Om het project en het uiteindelijke meetinstrument echt aan te laten sluiten aan de praktijk hebben we twee gemeenten uitgekozen met verschillende projecten die wel enigszins met elkaar te vergelijken zijn. Zo richten de interventies zich allemaal op ouderen.” Erik vult aan: “Een doelgroep waar je erg goed het effect van een interventie in kaart kun brengen. We kijken naar wandelinterventies, zeker bewegen (soort fittesten) en Doortrappen.”

Kracht van de buurtsportcoach in kaart op meerdere beleidsterreinen

Ook draaien de gekozen interventies niet alleen sec om sport. Jelle: “Voor mensen in de sport is het vaak wel duidelijk wat sport oplevert. We zijn daar zelfs best wel prekend in. Maar voor andere beleidsterreinen is dat niet zo vanzelfsprekend. Dus we gaan de uitkomsten vertalen in minuten, maar vooral ook in wat het oplevert voor de gezondheid en welzijn van mensen. Dan raak je thema’s die ook heel belangrijk zijn voor andere beleidsterreinen.” Erik vervolgt: “We willen heel erg graag weten wat er gebeurt wanneer je de beweegminuten van de deelnemers gaat meten. Wat zie je dan? En wat zeggen de uitkomsten dan? Je krijgt uiteindelijk een getal. Maar wat kan en doet een buurtsportcoach daar dan mee? En wat zegt dat getal over de gemeentelijke context? Want er zijn meerdere beleidsterreinen die invloed hebben op de openbare ruimte. Het is erg waardevol als je laat zien wat de buurtsportcoach op meerdere terreinen oplevert in de openbare ruimte.”

“Een mooie opbrengst van Beter bewegen en beter meten in de openbare ruimte zou zijn dat de buurtsportcoach zich bewuster wordt van het belang van monitoring en evaluatie, feedback en verbeteren. Dat ze bewuster de informatie en signalen gaan verzamelen en vastleggen over wat werkt en wat beter kan. Dan kunnen ze een goed gesprek voeren met elkaar en de gemeente over wat de gemeente vraagt en wat wijzelf willen bereiken.,” voegt Niels toe.

Eindrapportage over bewegen voor ouderen

Het project Beter bewegen en meten in de openbare ruimte duurt een jaar. Op 1 februari is het projectteam officieel gestart en tot het eind van het najaar wordt er gemeten. Naast een meetinstrument dat in elke gemeente toepasbaar is, levert het project ook een rapportage op over bewegen in de openbare ruimte. Jelle: ”Een algemeen rapport over bewegen voor ouderen: wat werkt goed en wat minder. Dus welke interventie zorgt echt voor extra beweegminuten en welke minder. In de rapportage zit een onderdeel dat we delen met het beleidsveld sport en buurtsportcoaches, maar een groot deel delen we juist ook met de andere beleidsvelden. De partijen die actief zijn rondom de openbare ruimte willen we samenbrengen en onze bevindingen presenteren.“

Inzichten omzetten in digitale toepassing voor dagelijks gebruik

Wanneer het project bijna ten einde is moeten de ontwikkelaars van het Buurtsportcoach Kompas aan de slag. Niels: “Kompas is betrokken bij het project om te zien wat we moeten doorvoeren in de applicatie zodat de buurtsportcoach gemakkelijk informatie achterhaalt. Wij gaan de inzichten die we opdoen tijdens het project vertalen naar de digitale toepassing Kompas. Zo zijn de buurtsportcoaches niet straks nog steeds gewezen zijn op allerlei externe survey tools om beweegminuten in kaart te brengen. Nee, het kan gewoon makkelijk vanuit kompas, een tool dat hij toch elke dag gebruikt.”

Benieuwd naar de uitkomsten van het project? Begin 2023 wordt Beter bewegen en beter meten in de openbare ruimte afgerond en de resultaten gedeeld.

Afzender: Buurtsportcoach Kompas/Techonomy
Dit nieuwsbericht is toegevoegd op 14 oktober 2022